Câu chuyện quá tải tưởng chỉ xảy ra tại các cấp học phổ thông nhưng hiện nay lại lan ra cả sinh viên trên các giảng đường.
Học 12 – 15 tiết/ngày
N.T.M, sinh viên năm thứ nhất, văn bằng hai ĐH Ngoại Thương cho biết, chương trình toán cao cấp được quy định 45 tiết (3 trình) nhưng chỉ được học trong 11 buổi, bắt đầu từ 18h đến 20h30 (nghỉ giải lao 15 phút) tương đương 3 tiết học.
Như vậy, 45 tiết chỉ được dạy gói gọn trong 33 tiết học. Không những thế, M còn cho hay, tuy học cuốn chiếu nhưng một môn học có nhiều giảng viên dạy là chuyện bình thường. Môn Lịch sử các học thuyết kinh tế M học 3 trình nhưng có tới 3 giảng viên dạy, Toán cao cấp 1 cũng 3 trình cũng 2 người dạy, toán cao cấp 2 có 3 trình 3 người dạy.
“Thật khó chịu khi nay học một người, mai học người khác. Nhưng cứ giảng viên này đi công tác thì giảng viên kia thay, sinh viên không có quyền lựa chọn” – M phàn nàn. Đấy là những môn đã “kinh qua”. Hiện tại, M đang học môn thứ 4 và cũng trong tình trạng tương tự. Điều khiến M và các thành viên trong lớp bức xúc nữa đó là tình trạng điểm thi “rùa bò”. Dù đã thi cuốn chiếu hết 3 môn nhưng môn đầu tiên (cuối tháng 7) đến nay vẫn chưa có điểm. M thắc mắc không biết đấy là lỗi của trường hay lỗi của giảng viên bộ môn.
Trong thời gian qua, sinh viên học chương trình liên kết tại trung tâm giáo dục thường xuyên (TTGDTX) tỉnh Long An, TTGDTX Kiên Giang, TTGDTX tỉnh Bình Dương được nhà trường tổ chức học cuốn chiếu từng môn với cường độ 12 – 15 tiết/ngày. Điều này dẫn đến tình trạng sinh viên không được học đủ số tiết quy định của môn học trong phiếu báo giảng. Không những thế, theo phản ánh của sinh viên và qua điều tra, thanh tra của Bộ GD&ĐT, tại các trung tâm này, giảng viên dạy xong còn tổ chức thi luôn cho sinh viên.
Tình trạng sinh viên học không đủ tiết ở các môn học còn diễn ra phổ biến tại nhiều trung tâm liên kết đào tạo của các trường. Một sinh viên của lớp Đại học Mầm non 1 của trường ĐH sư phạm TPHCM học tại lớp liên két với TTGDTX tỉnh Tiền Giang cho hay môn Triết theo quy định phải học 60 tiết nhưng nhà trường chỉ tổ chức dạy trong 5 ngày.
Áp lực học hành khiến nhiều sinh viên lên giảng đường ngủ.
Tương tự, tại lớp kế toán 2007 liên kết giữa ĐH Kinh tế TPHCM với TTGDTX tỉnh Long An môn Triết Mác – Lê Nin 60 tiết nhưng sinh viên chỉ được học trong 3 ngày rưỡi, môn Tin học 60 tiết cũng dạy trong từng đấy thời gian, môn Toán xác suất thống kê 60 tiết nhưng chỉ dạy 45 tiết trong 3 ngày. Các lớp liên kết của ĐH Đà Lạt, ĐH Ngoại thương chủ yếu được tổ chức dạy vào buổi tối từ 18h đến 21h nhưng được tính 5 tiết/ngày. Với tình trạng học như thế này, sinh viên khó có thể “ngấm” kịp kiến thức.
Nhồi nhét
Không chỉ bị quá tải về thời gian học, sinh viên tại những lớp liên kết còn bị quá tải chỗ học. Thanh tra Bộ GD&ĐT cho biết, tại TTGDTX tỉnh Long An có liên kết đào tạo với một số trường ĐH quy mô lên đến 34 lớp, tổng số 3842 sinh viên. Nhưng trung tâm chỉ có 2 phòng học cấp 4, 3 hội trường 120 chỗ cấp 4, 3 phòng 150 chỗ và chỉ có 10 máy vi tính.
Không có thư viện, không có phòng thực tập, thực hành là chuyện thường thấy đối với những sinh viên phải học hệ liên kết. So với sinh viên hệ chính quy, sinh viên hệ liên kết đóng tiền không thấp hơn, thậm chí còn cao hơn (do chủ yếu họ thuộc hệ vừa học vừa làm, hệ đào tạo từ xa)… nhưng điều kiện để đảm bảo học tập lại thấp hơn rất nhiều so với sinh viên chính quy. Tình trạng tuyển sinh vượt chỉ tiêu cũng xuất hiện.
Trường ĐH Kinh tế quốc dân liên kết với trường trung cấp kinh tế - kỹ thuật và tại chức Ninh Bình tuyển 205/80 chỉ tiêu của lớp Cử nhân Tài chính kế toán; ĐH Nha Trang liên kết với trung tâm ĐH tại chức Cần Thơ tuyển 264/150 chỉ tiêu tuyển sinh của lớp kế toán doanh nghiệp 07…
Lớp học của M cũng có tới 157 sinh viên nhưng phòng học thoáng đãng và lớp chưa bao giờ đi đủ sĩ số. Tuy có hơi bất cập là hàng ngày, phải leo lên leo xuống 5 tầng nhà nên mỗi khi lên tới lớp học phải ngồi thở 5 – 10 phút.
Vừa qua, đoàn thanh tra của Bộ GD&ĐT đã đi kiểm tra, thanh tra một số trường có mở liên kết, kết quả cho thấy, đa số các trường đều có sai phạm. Từ năm 2008, Bộ GD&ĐT mới chính thức ban hành quy chế liên kết đào tạo, nhưng mới chỉ sau một năm, các trường ĐH có “tiếng” và “chưa có tiếng” đều đã kịp thời mở hệ đào tạo này. Đứng ở góc độ nào đó, khi học phí không được phép tăng, hệ liên kết cũng chính là một trong những “cần câu cơm” của các trường ĐH hiện nay. Chỉ tính riêng trung tâm ĐH tại chức Cần Thơ đã liên kết với 14 đơn vị và hiện đang đào tạo 75 lớp với quy mô lên đến gần 10.000 học viên. Con số sinh viên không nhỏ đối với một trường ĐH.
Trước sai phạm của các trường, Bộ GD&ĐT đã tiến hành xử lý như giảm chỉ tiêu tuyển sinh, cắt chỉ tiêu tuyển sinh hoặc yêu cầu dừng tuyển sinh. Nhưng xem ra, các biện pháp này đều đã cũ và hiệu lực không đủ mạnh để hạn chế các trường làm “bậy”, đảm bảo quyền lợi cho người học.
p/s: không phải học hết trung học phổ thông là hết khổ đau nha mấy con.